Konsorcjum słowackich i polskich partnerów realizuje innowacyjny projekt FLOPRES, który ma na celu stworzenie zaawansowanego systemu prognozowania i zapobiegania powodziom błyskawicznym. Projekt jest odpowiedzią na rosnące zagrożenie wystąpienia tego typu powodzi, wynikające z postępujących zmian klimatycznych. Działania rozpoczęły się we wrześniu 2023 roku.
Realizacja projektu jest możliwa dzięki podpisanej umowie z CINEA – Europejską Agencją Wykonawczą ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska, która działa na zlecenie Komisji Europejskiej.
W projekcie uczestniczą następujący partnerzy:
- ESPRIT spol. s r.o., Banská Štiavnica
- GOSPACE LABS s. r. o., Bratysława
- Prešovský samosprávny kraj
- Meteo Spółka z o.o., Warszawa
- Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Kraków
Projekt FLOPRES wprowadza zintegrowane rozwiązania wspierające modelowanie powodzi, prognozowanie, wczesne ostrzeganie oraz analizę danych multimodalnych. Jego celem jest dostarczenie narzędzi, zarówno władzom odpowiedzialnym za zarządzanie wodą i sytuacjami kryzysowymi, jak i mieszkańcom, którzy mogą być narażeni na skutki powodzi błyskawicznych.
Dodatkowo projekt ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa i zainteresowanych stron w zakresie rozwiązań opartych na naturze, które pomagają w adaptacji do zmian klimatycznych. Ważnym elementem jest też zachęcenie lokalnych społeczności i władz do efektywnej współpracy na rzecz wspólnego celu – wzmocnienia odporności gmin na skutki zmian klimatu i redukcji ryzyka z nimi związanego.
Projekt jest realizowany w ramach unijnego programu LIFE, finansowanego ze środków Komisji Europejskiej (Nabór: LIFE-2022-SAP-CLIMA, LIFE Subprogramme Climate Action; Temat: LIFE-2022-SAP-CLIMA-CCA; Rodzaj Działania: LIFE-PJG).
Całkowita wartość projektu – 3 201 129 EURO, 369 792 Euro (MARR)
– 60 % finansowane ze środków Komisji Europejskiej,
– 35% MARR (dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej)
Czas trwania: od 1 września 2023 do 31.08.2026 roku.
Projekt jest realizowany na terenie województwa małopolskiego w Polsce i kraju preszowskiego na Słowacji.
Do pilotażowego testowania czujników w Małopolsce wybrano: potok Roztoczankę w gminie Gródek nad Dunajcem oraz dopływy rzeki Prądnik – Bibiczankę i Garliczankę, przepływające przez gęsto zaludnione sołectwa podkrakowskiej gminy Zielonki.
Dla lokalizacji, gdzie zainstalowane zostaną czujniki przygotowano szczegółową matrycę (listę) zainteresowanych grup docelowych projektu oraz eksperckie raporty techniczne, wskazujące na najbardziej optymalne miejsca zainstalowania czujników FLOPRES, aby w sposób najbardziej efektywny spełniały swoją ostrzegawczą rolę.
Pilotaż ma na celu sprawdzenie efektywności nowego rozwiązania, które – jeśli okaże się skuteczne, zostanie z wdrożone w nowych lokalizacjach w Małopolsce, innych regionach Polski, a docelowo – także w innych krajach Europy.
Ponadto, MARR zorganizuje trzy okrągłe stoły (Roundtables) z udziałem specjalistów projektu oraz interesariuszy (władze gminne, mieszkańcy) dla każdej z pilotażowych lokalizacji, a także jedną otwartą sesję Q&A (Questions and Answers) przeznaczoną dla zainteresowanych osób i instytucji oraz warsztaty projektowe wpisujące się w ramy ogólnopolskiego dnia informacyjnego LIFE.
Wydarzenia
Rezultaty projektu
03.2025 r. Nowoczesny system ostrzegania przed powodziami błyskawicznymi – wizyta monitorująca
W dniach 18-20 marca 2025 r. uczestniczyliśmy w wizycie monitorującej projekt FLOPRES: „Flash Flood Prediction and Prevention System” (LIFE 2022). Projekt ten ma kluczowe znaczenie dla ochrony społeczności zagrożonych powodziami błyskawicznymi i jest realizowany z myślą o podniesieniu poziomu bezpieczeństwa mieszkańców. W wizycie monitorującej uczestniczył kontroler z Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska CINEA oraz zewnętrzny słowacki kontroler programu LIFE, a także partnerzy projektu z: ESPRIT, MARR, METEO i GOSPACE LABS.
Nasza wizyta rozpoczęła się w Preszowie na Słowacji, gdzie zaprezentowaliśmy postępy w realizacji projektu. Kolejnym etapem było odwiedzenie miejsc instalacji czujników zlewni rzeki Malá Svinka w gminach: Svinia, Lažany i Jarovnice, ale także poza ciekiem wodnym (deszczomierze, higrometry i termometry). Miejscowość Jarovnice, z uwagi na tragiczną w skutkach powódź z 1998 roku, odgrywa szczególną rolę we wprowadzaniu nowoczesnych rozwiązań przeciwpowodziowych.
Podczas wizyty zespół Technical Monitor odwiedził także obszary pilotażowe projektu w Polsce. W gminie Gródek nad Dunajcem oraz w gminie Zielonki zwizytowano miejsca instalacji czujników systemu przeciwpowodziowego. Szczególną uwagę poświęcono analizie ich działania w kontekście narastającego ryzyka powodzi błyskawicznych. Spotkania z przedstawicielami lokalnych władz, w tym m.in. wójtem gminy Zielonki Mirosławem Golanko i zastępcą wójta Arnoldem Kuźniarskim, a także sołtysem wsi Roztoka – Brzeziny w gminie Gródek nad Dunajcem, Wiesławem Piękosiem, pozwoliły na omówienie wyzwań oraz przyszłych kierunków działań.
FLOPRES to projekt, który łączy nowoczesne technologie z lokalnymi działaniami na rzecz ochrony przed powodziami błyskawicznymi. Dzięki współpracy różnych instytucji oraz zaangażowaniu społeczności możliwe jest skuteczniejsze monitorowanie zagrożeń i minimalizowanie ich skutków. Kolejne etapy wdrażania systemu będą kluczowe dla poprawy bezpieczeństwa mieszkańców terenów narażonych na ekstremalne zjawiska pogodowe.
02.2025 r. Wszystkie polskie obszary pilotażowe objęte wszystkimi typami czujników
W ramach projektu FLOPRES zakończyliśmy w lutym 2025 r. ważny etap instalacji inteligentnych czujników (IoT) monitorujących poziom wody oraz warunki pogodowe w Małopolsce.
We współpracy z partnerem projektu, Gospace Labs, w zlewniach potoków Bibiczanka i Garliczanka znajdujących się na terenach gmin: Zielonki oraz Kraków rozmieszczono 16 czujników poziomu wody oraz 7 hubów zbierających dane meteorologiczne. Każdy z hubów obejmuje: mierzący ilość odpadów deszczomierz, termometr oraz higrometr, który monitoruje wilgotność gleby na różnych jej głębokościach. Instalacja ta uzupełnia uruchomiony w październiku 2024 roku system czujników w Gródku nad Dunajcem w zlewni potoku Roztoczanka. Tym samym rozszerzona została możliwość monitorowania zagrożeń hydrologicznych w naszym regionie.
Łącznie 92 urządzenia tworzą spójną sieć monitorującą warunki hydrologiczne i meteorologiczne w rejonach szczególnie narażonych na powodzie błyskawiczne w Małopolsce. Dane, które zbierają, są w czasie rzeczywistym przesyłane do systemu wczesnego ostrzegania, gdzie podlegają szczegółowej analizie. Wykorzystanie zaawansowanych algorytmów prognostycznych oraz wsparcie operatorów systemu umożliwia skuteczniejsze przewidywanie zmian hydrologicznych, a w konsekwencji szybsze reagowanie na potencjalne zagrożenia.
Dzięki nowoczesnym technologiom, system FLOPRES staje się integralną częścią systemu ochrony przeciwpowodziowej w regionie, dostarczając rzetelnych danych niezbędnych dla służb i społeczności lokalnych.
Zobaczcie zdjęcia z prac montażowych:
01.2025 r. Opracowanie systemu wczesnego ostrzegania
Jesteśmy na dobrej drodze do opracowania systemu wczesnego ostrzegania wykorzystującego modelowanie hydrologiczne w czasie rzeczywistym i integrację danych z czujników IoT. Integracja z danymi pochodzącymi z czujników IoT ze słowackich obszarów pilotażowych została już ukończona. Po zainstalowaniu wszystkich czujników w Polsce, będziemy kontynuować integrację z danymi pochodzącymi z czujników IoT z polskich obszarów pilotażowych. System umożliwia także integrację z prognozami pogody. Wersja alfa jest już gotowa i będzie stale testowana wewnętrznie, a w kolejnej fazie także przez użytkowników końcowych tego systemu.
12.2024 r. Wszystkie słowackie działki pilotażowe objęte wszystkimi typami czujników w ramach projektu
Poczyniliśmy znaczne postępy w naszej misji zbudowania kompleksowego systemu ostrzegania przed gwałtownymi powodziami. W ramach projektu pomyślnie ukończono instalację 176 inteligentnych czujników (IoT) w trzech zlewniach pilotażowych samorządowego regionu preszowskiego na Słowacji, w tym 38 czujników poziomu wody (w 22 gminach) oraz 138 hubów, obejmujacych czujniki opadów, temperatury powietrza oraz wilgotności gleby. Instalacje obejmowały zlewnie Ladomírki (powiat Svidník), Šibská voda (powiat Bardejov) i Malá Svinka (powiat Sabinov).
Montaż tych czujników stanowi kluczowy krok w rozwoju zaawansowanej infrastruktury przewidywania i zapobiegania powodziom błyskawicznym.
FLOPRES osiąga ważny kamień milowy w zapobieganiu powodziom: 176 inteligentnych czujników zainstalowanych na Słowacji!
Zajrzyj na linka:
10.2024 r. Pierwsze efekty projektu FLOPRES: Nowe czujniki na Roztoczance
Z dumą informujemy o kolejnych krokach polsko-słowackiego projektu FLOPRES, który wkracza w nową fazę! W ramach naszego zaangażowania w ochronę przed zagrożeniami klimatycznymi, w październiku 2024 r. uruchomiliśmy nową serię czujników poziomu wody w gminie Gródek nad Dunajcem, nad potokiem Roztoczanka. To znaczące osiągnięcie stanowi ważny element systemu wczesnego ostrzegania przed powodziami błyskawicznymi.
Rozbudowa systemu monitorowania FLOPRES w Polsce
Instalacja czujników na Roztoczance to dopiero początek rozwoju infrastruktury FLOPRES w regionie. Kolejne sensory, mierzące wilgotność gleby, sumy opadów oraz temperaturę, będą wdrażane w wybranych miejscach, by wzmocnić nasze możliwości monitorowania. Cały system ma na celu nie tylko reagowanie na zagrożenia hydrologiczne, ale również prognozowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych.
System wczesnego ostrzegania dla zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców
Dzięki rozbudowie sieci czujników FLOPRES, mieszkańcy terenów narażonych na powodzie błyskawiczne zyskają dostęp do szybkich ostrzeżeń i prognoz hydrologicznych. Dane zbierane przez nasze urządzenia, analizowane w czasie rzeczywistym, pozwolą skuteczniej przewidywać niebezpieczeństwa, co daje dodatkowy czas na reakcję i ochronę mienia.
Przyszłość projektu FLOPRES
Rozbudowa infrastruktury IoT w Polsce to istotny etap projektu FLOPRES, a kolejne instalacje zaplanowane są w następnych miesiącach. Naszym celem jest stworzenie zintegrowanej sieci monitorującej, która będzie wspierać zrównoważony rozwój i poprawę bezpieczeństwa środowiskowego na terenach zagrożonych przez zmiany klimatyczne.
Zapraszamy do dalszego śledzenia projektu FLOPRES, który aktywnie działa na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa i odporności miast oraz terenów wiejskich na zmiany klimatyczne!
Zajrzyj na linka:
05.2024 r. Instalacja pierwszych czujników na Słowacji
Rozpoczęliśmy instalację pierwszych czujników na działkach pilotażowych na Słowacji. Ten krok przybliża nas do uruchomienia systemu wczesnego ostrzegania, który znacząco poprawi bezpieczeństwo lokalnych społeczności i pozwoli na lepsze zarządzanie ryzykiem.
02.2024 r. Listy poparcia dla projektu
Projekt zyskał silne wsparcie ze strony kluczowych instytucji. Regionalny Słowacki Zarząd Gospodarki Wodnej w Koszycach oraz Państwowe Gospodarstwo Wodne Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie oficjalnie wyraziły poparcie dla naszej inicjatywy, co potwierdza jej znaczenie dla zarządzania zasobami wodnymi w obu krajach.
02.2024 r. Podpisanie Porozumień o Współpracy
W ramach dalszej współpracy z lokalnymi partnerami, podpisaliśmy porozumienia o współpracy ustaleń z gminami, w których zlokalizowane są działki pilotażowe. Te porozumienia precyzują zasady wspólnych działań, co pozwala na sprawną realizację kolejnych etapów projektu na Słowacji i w Polsce.
12.2023 r. Wybór działek pilotażowych
Zakończyliśmy wybór działek pilotażowych dla systemu wczesnego ostrzegania, które znajdują się w Samorządowym Kraju Preszowskim na Słowacji oraz w Małopolsce w Polsce. Wspólnie z lokalnymi władzami wytypowano miejsca zapewniające najwyższą efektywność systemu oraz bezpieczeństwo mieszkańców. Uwzględniono również dostępność historycznych danych meteorologicznych i hydrologicznych, co jest kluczowe dla precyzyjnej kalibracji systemu.
Projekt 101113988 — LIFE22-CCA-SK-FLOPRES jest realizowany przy dofinansowaniu z programu LIFE Unii Europejskiej oraz z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Project 101113988 — LIFE22-CCA-SK-FLOPRES is implemented with co-financing from the LIFE Programme of the European Union and the National Fund for Environmental Protection and Water Management.
Kontakt
-
Ewa Orszulik – Piejko
Koordynator projektu - ewa.orszulik@marr.pl
- +48 12 617 66 72
-
Roma Toft
Specjalista ds. komunikacji - romana.toft@marr.pl
- +48 785 062 117